Geschiedenis spoorwegen
in en om
Roosendaal
 
Niets uit deze website mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt, door middel van kopie, op digitale of welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van auteur en/of webmaster.
 
 

Van Ekeren naar 'Moeder Mie'

 
In aansluiting op de serie 'Het station Essen in oude ansichten' is het niet meer dan logisch om een rit vanuit Ekeren naar Brasschaat te maken. In Ekeren maken we eerst nog kennis met een paardentram en in aansluiting daarop een stoomtram. Dit is een verhaal in woord en beeld in ruim zestig plaatjes.
 
 
Vanaf hoogstwaarschijnlijk zondag 4 mei 1902 tot zondag 25 oktober 1908 reed er een paardentram tussen het spoorwegstation in Ekeren en de eerstvolgende overweg in noordelijke richting, ter hoogte van het café 'De Noteschelp' (ook bekend als 'De Nootschelp').
Aan de overzijde van de overweg lag de Geestenstraat (later Weerstandersstraat), waar in aansluiting op de paardentramdienst een stoomtram gereed stond voor het aansluitende vervoer naar Sint-Mariaburg. Ansichtkaart uit circa 1907.
 
Zoals op de ansichtkaart is te zien, was het een mooie zomerzondag, waarop de gegoede burgerij gebruik maakte van de paardentram. Bij drukte waren er zelfs twee paardentrams in dienst. Terwijl een flink aantal mensen naar huis teruggaat, zitten de paardentramrijtuigen vol voor een nieuwe rit naar de overweg bij het café 'De Noteschelp'.
 
 
Nogmaals een plaatje van de paardentram bij het station Ekeren. Op zomerse zondagen trok de Antwerpse stadsbevolking massaal naar het 'Zwemdok' in Ekeren of de heide op en vooral ook naar de vele eet- en drinkgelegenheden in Ekeren en Sint-Mariaburg, zodat men daar van frisse lucht, vertier en versnaperingen kon genieten. De paardentrams stonden steeds gereed. Ansichtkaart uit circa 1907.
 
Hoogstwaarschijnlijk zijn beide foto's hierboven ongeveer op hetzelfde uur opgenomen. Op het balkonschem van het paardentramrijtuig worden de bestemmingen als volgt aangegeven: 'Statie St.-Mariaburg - 'Zwemdok'.
 
Op enkele prentbriefkaarten staat links een bord deels in beeld met daarop de woorden 'Grand Hotel Mariaburg'. Dat was ook één van de bedrijvigheden van de familie 'Van den Weyngaert', directeuren van de Levensverzekeringsmaatschappij 'Antverpia', waaraan de inwoners van Ekeren en Sint-Mariaburg veel te danken hadden.
 
 
Ferdinand Charles Louis Antoine graaf De Baillet-Latour (geboren op 21 januari 1850 te Brussel en overleden op 18 september 1925 te Brussel was een Belgisch politicus en burgemeester voor de Katholieke Partij. Hij was de laatste telg uit een gereputeerde familie die politiek actief was.
Zijn vader, graaf Alfred de Baillet, genoot aanzien als commissaris van de Société Générale de Belgique en als bestuurder van de Nationale Bank. Zijn grootvader, Ferdinant de Baillet was gouverneur van de provincie West Vlaanderen geweest onder het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden.
De Baillet was grondeigenaar, voornamelijk in Brasschaat en Boortmeerbeek. Zijn politieke loopbaan begon in de 'Commissie der Burgerlijke Godshuizen' in Brasschaat (1890-1902). Hij was burgemeester in deze gemeente (1902-1908) en ook provincieraadslid.
In 1908 werd hij gouverneur van de provincie Antwerpen.
Als gouverneur wendde De Baillet-Latour onder meer zijn invloed aan om de wegen en de uitrusting van de gemeente Brasschaat te verbeteren. In 1910 richtte hij de 'Commissie der Wateren' op, die onderzoeken moest op welke manier het best de drinkwatervoorziening in de provincie Antwerpen kon worden georganiseerd. Uit deze Commissie ontstond in 1913 de 'Provinciale en Intercommunale Drink-watermaatschappij van de Provincie Antwerpen' PIDPA. In 1912 nam De Baillet-Latour ontslag als gouverneur en werd hij senator. Hij werd als provinciaal senator verkozen en bleef dit ambt uitoefenen tot in 1921. Over de periode 1913 tot 1921 was hij quaestor (een functie in het Belgische Parlement) van de Senaat (lid, belast met het inwendig beheer van Kamer en Senaat).
 
Zoals gebruikelijk staan (op de achtergrond) de beide paardentramrijtuigen klaar voor komende en gaande bezoekers voor de 'inhaling'. Ansichtkaart uit circa 1907.
 
 
Op bovenstaand kaartje is het tracé van de paardentramweg aangeduid met een dunne rode lijn (aangeduid met de letters AB), ten westen van het spoorwegstation van Ekeren naar het café ‘De Nootschelp’. Het lijntje ten westen van 'het spoor' was maar kort. Zonder een wisselplaats onderweg ging het circa 700 meter in noordelijke richting (of omgekeerd). Het paard werd aan elk eindpunt naar de andere kant van rijtuig omgespannen.
 
In aansluiting hierop vertrok een ander paardentramrijtuig in de Geestenstraat (later Weerstandersstraat), aan de oostzijde van de spoorwegovergang, want een gelijkvloerse kruising met de hoofdspoorweg Antwerpen - Roosendaal was zelfs in die tijd al ondenkbaar. Van die overweg zijn geen ansichtkaarten of foto's bekend, in tegenstelling tot die van de paardentram bij het station van Ekeren.
 
Voor de (eventuele) overslag van goederen tussen trein en tram zou er aan de oostzijde van de spoorweg een klein emplacement zijn aangelegd. Hoe er dat uit zag, is onbekend. Schrijver dezes houdt het op vier sporen, waarvan er twee (met een extra wissel) nog konden dienen om (vanaf 1908) een stoomlocomotief te laten omlopen.
 
 
Met slechts een enkel paardentramrijtuig op de achtergrond passeert de fanfare uit Sint Mariaburg het stationsgebouw van Ekeren. Ansichtkaart uit circa 1907.
 
 
Tot zondag 25 oktober 1908 reed er de paardentram. Op die dag werd die vervangen door een stoomtram vanaf het station Ekeren langs de Biststraat (ten oosten van de spoorweg). Voortaan kon de reis naar het 'Zwemdok' zonder overstappen worden uitgevoerd en ging de paardentram op stal. De zijtak in de Geestenstraat, later Weerstandersstraat werd gedegradeerd tot slechts een raccordement voor het goederenvervoer in aansluiting op de spoorweg. Ansichtkaart uit circa 1908.
 
Op 25 oktober 1908 vertrok er voor het eerst een stoomtram vanaf de oostzijde van het stationsgebouw Ekeren, dus rechts voorbij de overweg in beeld. Het bijbehorende café gaat echter schuil in het geboomte, links van de weg.
 
 
Nogmaals een blik vanaf de westzijde van de overweg naast het station Ekeren in oostelijke richting. Op 25 oktober 1908 vertrok voor het eerst een stoomtram vanaf de oostzijde van het station Ekeren, dus voorbij de overweg rechts in beeld. Het café 'De Nieuwe Rafel' van F. Thijs-Smet (letter B in vorenstaande tekening) is als onderdak voor wachtende reizigers links in de straat te zien. Het gebouw staat er anno 2024 nog steeds, al lijkt het leeg te staan. Links op het perron is er een wachtgelegenheid voor instappende treinreizigers en dat gebouwtje stond er nog tot voor een 25 jaar terug. Ansichtkaart uit circa 1910.
 
 
Vanaf zondag 25 oktober 1908 reed er een stoomtram vanaf de oostzijde van de overweg bij het station Ekeren via de Bist(-straat) naar het centrum van Sint-Mariaburg. De paardentram kon toen (buiten soms wat extra vervoer) op stal, want een stoomtram bracht de liefhebbers voortaan snel en gemakkelijk naar het 'Zwemdok', circa 1750 meter verderop. Nog in 1909 werd de lijn verlengd tot de buurtschap 'Kaart' in de gemeente Brasschaat. Het smalspoor van 750 mm kreeg daarmee een totale lengte van circa 5,5 kilometer. Ansichtkaart uit circa 1910.
 
 
Vanaf zondag 25 oktober 1908 reed er een stoomtram vanaf de oostzijde van de overweg bij het station Ekeren via de Bist(-straat) naar het centrum van Sint-Mariaburg en verder. De paardentram kon toen (buiten soms wat extra vervoer) op stal. Rechts staat het café 'De Nieuwe Rafel' van F. Thijs-Smet (aangeduid met de letters FT in een vorenstaande tekening), als onderdak voor wachtende reizigers.
Niet hier te zien is het stationsgebouw van Ekeren (dat immers achter het café verborgen gaat).
 
De stoomtram staat aan de zuidzijde van de weg. In de jaren vijftig of zestig moest de bebouwing links plaats maken voor een viaduct over lijn 12, maar het voormalige cafégebouw staat er anno 2024 nog steeds. De 'Decauville'-locomotief voor de tram heeft een middenbuffer en een provisorisch verlengde schoorsteen, dat wil zeggen: twee losse schoorstenen op elkaar, zodat reizigers en andere weggebruikers minder last zullen hebben van neerslaande rook. Ansichtkaart uit circa 1910.
 
 
Een stoomtram is onderweg vanuit Ekeren in de Bist(-straat) naar het dorp Sint-Mariaburg. De 'Decauville'-stoomlocomotief voor de tram is niet voorzien van schortplaten, maar heeft wel een zeer lange schoorsteen en een middenbuffer. Rechts is een man van het plaatselijk gasbedrijf bezig met het onderhoud van een straatlantaarn. Een meisje is onderweg met haar kleine zus of broer in een wagentje.
 
 
Te vaak worden afbeeldingen uit het verleden om onduidelijke redenen aangesneden. Dat was ook met de vorige plaat het geval. In het landelijke Ekeren is een stoomtram onderweg in de Bist(-straat) naar Sint-Mariaburg.
 
 
Heel soms reed er nog een stoomtram vanaf de overweg in de Geestenstraat, later Weerstandersstraat. Vanaf deze straat draait de tram naar de Kapelstraat (van letter B naar letter C, zoals op het kaartje hieronder is te zien). De Decauville-stoomlocomotief is uitgerust met schortplaten, een verlengde schoorsteen en een grote middenbuffer. Ansichtkaart uit circa 1910. De Kapelstraat was destijds het hartje van het 'Nieuw Kwartier' in SInt Mariaburg. Ansichtkaart uit circa 1910.
 
 
Ter hoogte van de huidige Kapelstraat reed de paardentram en later de stoomtram een kort stukje achter de huizen langs om iets verder uit te komen op de Willy Staeslei (aangeduid met de letter D op bovenstaand kaartje). Vervolgens ging het dan via de Leopoldlei naar de Rooms-Katholieke Kerk aan het huidige 'Van den Weyngaertplein' en dan met een boog naar rechts in oostelijke richting, de Steenweg op Kapellen / Merksem over, waarna het (tijdelijk) eindpunt volgde bij het 'Zwemdok' (aangeduid op een van de volgende kaarten).
 
 
Vanuit een hoger standpunt zag de fotograaf links nog een klein stukje van het hoekpand rechts op de voorgaande foto, waarop een tram vanuit de Weerstandersstraat de Kapelstraat indraaide en dan in de richting van de kapel op de foto hierboven reed. Foto uit circa 1905.
 
 
Vanaf zondag 25 oktober 1908 reed een stoomtram vanaf het spoorwegstation Ekeren via de Bist(-straat) naar de Kapelstraat of naar de Willy Staeslei (rechtsaf, zie voorgaande schetstekening). Dat op dit beeld de rails midden in de straat lagen, kwam door het feit dat de tram slechts met een krappe boog vanaf het station de Willy Staeslei kon indraaien, mits deze het midden van de weg mocht gebruiken. Het hoekpand had de naam 'In St. Mariaburg'. Ansichtkaart uit circa 1912.
 
 
Nogmaals een opname, te vergelijken met het vorige beeld. Vanaf zondag 25 oktober 1908 reed een stoomtram vanaf Ekeren via de Bist(-straat) naar de Kapelstraat of naar de Willy Staeslei (rechtsaf, zie voorgaande schetstekening). Dat op dit beeld de rails midden in de straat lagen, kwam door het feit dat de tram slechts met een krappe boog vanaf het station de Willy Staeslei kon indraaien, mits deze het midden van de weg mocht gebruiken. Het hoekpand had de naam 'In St. Mariaburg'. Ansichtkaart uit circa 1912.
 
 
Tenslotte nogmaals een foto van het hoekpand met de naam 'In St. Mariaburg'. Links is nog juist een stukje tramrails zichtbaar. Er zijn mij geen plaatjes bekend van de boog naar rechts, dus vanaf het station in Ekeren naar de Willy Staeslei. Ansichtkaart uit circa 1912.
 
 
De toren op de achtergrond is die van de kerk (aangeduid met letter G (in onderstaande tekening) aan het 'Van den Weyngaertplein' in 'Sint-Mariaburg'. De tram reed er langs vanaf de Willy Staeslei, Leopoldlei en Leo Vermandelei naar de Boskapellei. Op de voorgrond ligt de enkelsporige trambaan van de NMVB langs de 'Steenweg op Kapellen' (of Kapelse Steenweg) tussen Merksem (Kleine Bareel) en Kapellen.
 
Kaartje van de situatie vanaf Sint-Mariaburg tot voorbij Castel del Vino. Duidelijk is de sporensituatie bij het ‘Zwemdok’ te zien. Op de vele ansichtkaarten met daarop het gebouw ‘Zwemdok’ is vaak ook een gedeelte van het spoor te zien. De tekening verklaart, hoe de ligging van de sporen ter plaatse was. De tram kon bij het ‘Zwemdok’ een rondje rijden en dan terugkeren naar Sint-Mariaburg. Het op de tekening met het cijfer 5 aangegeven pand Boskapellei 92 bestaat nog steeds in hetzelfde uiterljk als in vroegere dagen.
 
 
Nog altijd is de toegangsweg naar het voormalige 'Zwemdok' (zie voorgaande tekening) te herkennen aan het hoekpand Boskapellei 92. Naar links begint de 'Zwemdoklei' en weldra kwam dan het grote pand in beeld.
 
 
De huidige toestand van het pand Boskapellei 92, meer dan een eeuw later...! Behalve het vroegere hoofdkantoor van 'Antverpia' herinnert de omgeving niets meer aan de vroegere bedrijvigheid.
 
 

De gebouwen van de familie Van den Weyngaert in beeld
 
 
Het voormalige hoofdkantoor van 'Antverpia' bestaat nog steeds, maar is tegenwoordig nauwelijks te fotograferen door het vele groen rond het pand. Vandaar dat we het moeten doen met een foto uit het verre verleden, toen het pand in aanbouw was. De aanvoer van puin voor verharding gebeurde met paarden en lorries op een tijdelijk 'werkspoor'. Foto uit circa 1905.
 
 
Het hoofdkantoor van 'Antverpia' bestaat nog steeds (weliswaar met een andere bestemming), maar is amper of niet te fotograferen door het vele groen rond het pand. Vandaar dat we het moeten doen met een foto uit het verre verleden, toen het pand nog maar enkele jaren in gebruik was. Foto uit circa 1905. Het gebouw in eclectische stijl, naar het ontwerp van architect Floris Verbraeken moest een getuige zijn van het grote ondernemerschap van stichter Antoon Van den Weyngaert.
 
 
Deze fraaie tekening vanuit 'vogelvlucht' geeft een uitstekend beeld van het hoofdkantoor van de Levensverzekeringsmaatschappij 'Antverpia' (rechts) aan de huidige Sint Antoniuslei en van de in de buurt gelegen gebouwen. In het verte links staat het ontspannings-gebouw met zwembaden ('Zwemdok'), niet alleen voor het personeel van het bedrijf, maar ook voor alle inwoners van Sint-Mariaburg en Brasschaat, en zelfs uit de verre omtrek. Rechts daarvan is het remisegebouw met paardenstalling en werkplaats te zien.
Het witte pand op de hoek van de Boskapellei (nr. 92) en de Zwemdoklei staat er heden ten dage nog steeds in ongeveer dezelfde staat (zie eerder in dit beeldverslag). Links staat de fraaie villa, annex 'kasteeltje', voor directeur Antoon H. Van den Weyngaert.
 
 
Eenmaal weer op de grond in de huidige Antoniuslei zag je destijds links de fraaie villa, annex 'kasteeltje', voor directeur A.H. Van den Weyngaert en rechts het hoofdkantoor van de Levensverzekeringsmaatschappij 'Antverpia'.
 
 
Eenmaal weer op de grond in de huidige Boskapellei en kijkend in oostelijke richting zag je links de fraaie villa, annex 'kasteeltje', van directeur A.H. Van den Weyngaert en rechts het tramspoor van de Levensverzekeringsmaatschappij 'Antverpia', die gezorgd had voor de aanleg en de exploitatie deed onder de naam 'Samenwerkende Transportmaatschappij van St.-Mariaburg'. Het lijkt erop dat de foto in de vroege namiddag is genomen met een aantal op de fiets terugkerende kantoorklerken in beeld.
 
 
Staande ter hoogte van het (hedendaagse) pand Boskapellei 92 en kijkend in de richting van Sint-Mariaburg staat rechts de 'villa' annex 'kasteeltje' van A.H. Van den Weyngaert. De stoomtram is even gestopt voor de fotograaf en/of reizigers in- en uit te laten, maar zal al vrij gauw verder rijden naar het 'Zwemdok' of naar Brasschaat (Kaart). De naam 'Prins Albertlei' op de ansichtkaart klopt niet met de huidige benaming 'Boskapellei'. Links ligt de huidige'Sint Antoniuslei'. En links buiten beeld staat het hoofdkantoor van de Levens-verzekeringsmaatschappij 'Antverpia'.
 
 

Het gebouwencomplex van het 'Zwemdok' in beeld
 
 
Het gebouw met de naam 'Zwemdok' diende niet alleen om te zwemmen (dat overigens erachter lag in de open lucht), maar was ook bedoeld voor allerlei ontspanningsactiviteiten, toneeluitvoeringen, horeca (restaurant en eetgelegenheid voor groepen). Wat er allemaal mogelijk was, stond op de voorgevel, maar het meeste werd al gauw aan het zicht onttrokken door de snel opgroeiende bomen. Op de gevel is te lezen: 'Hotel-restaurant, Middagmaal om 1 uur' en rechts: 'Overeenkomst voor Familien en Maatschappijen'. Nog verder naar rechts gaat het in verschillende opschriften over 'Feestzaal', 'Concerten en Uitvoeringen' enzovoorts. Rechts staat een locomotief, maar wat er achter hangt of staat, is niet te zien. Het is één van de weinige plaatjes van een stoomtram bij het 'Zwemdok'.
Ansichtkaart uit circa 1910.
 
Overigens diende de tram ook inwoners uit Sint-Mariaburg, die hun besognes in Antwerpen hadden en via het spoorwegstation Ekeren naar de provinciehoofdstad reisden en ‘s avonds weer terug. Maar veel zal dat niet zijn geweest, zeker niet als je dat vergelijkt met het vervoer op zomerse zondagen vooor recreatiedoeleinden. De vervoersstroom liep meestal in tegengestelde richting. De stadsbevolking trok dan massaal naar het ‘Zwemdok’ of de heide verderop. En vooral ook naar de vele eet- en drinkgelegenheden om daar van frisse lucht en andere versnaperingen te genieten. Nog in 1905 werd de lijn verlengd tot 'Rustoord'.
 
 
Nogmaals een blik op de voorzijde van het hoofdgebouw van ‘Zwemdok’. Kennelijk is dit nog een plaatje van vóór 1905, toen er nog geen tram reed. Van dit alles is al tientallen jaren niets meer te ontwaren. Menige prentbriefkaart werd in eigen beheer door directeur Van den Weyngaert op de markt gebracht.
 
 
Nogmaals een blik op de voorzijde van het hoofdgebouw van ‘Zwemdok’. Rechts ligt de tramweg in beeld. Van dit alles is al tientallen jaren niets meer te ontwaren. Ansichtkaart uit circa 1910.
 
 
Nogmaals een blik op de voorzijde van het hoofdgebouw van ‘Zwemdok’. Rechts ligt de tramweg in beeld. Van dit alles is al tientallen jaren niets meer te ontwaren. Ansichtkaart uit circa 1910.
 
 
Nogmaals een blik op de voorzijde van het hoofdgebouw van ‘Zwemdok’. Rechts ligt de tramweg in beeld. Van dit alles is al tientallen jaren niets meer te ontwaren. Ansichtkaart uit circa 1910.
 
 
Nogmaals een blik op het hoofdgebouw van ‘Zwemdok’, maar nu aan de achterkant met de bassins. Van dit alles is al tientallen jaren niets meer te ontwaren. Menige prentbriefkaart werd in eigen beheer door directeur Van den Weyngaert op de markt gebracht. Ansichtkaart uit circa 1910.
 
 
Nogmaals een blik op het hoofdgebouw van ‘Zwemdok’ aan de achterkant met de bassins. Van dit alles is al tientallen jaren niets meer te ontwaren. Menige prentbriefkaart werd in eigen beheer door directeur Van den Weyngaert op de markt gebracht.
Ansichtkaart uit circa 1910.
 
 
Nogmaals een blik op het hoofdgebouw van ‘Zwemdok’ aan de achterkant met de bassins. Van dit alles is al tientallen jaren niets meer te ontwaren. Ansichtkaart uit circa 1910.
 
 
Nogmaals een blik op het hoofdgebouw van ‘Zwemdok’ aan de achterkant met de bassins. Van dit alles is al tientallen jaren niets meer te ontwaren. Menige prentbriefkaart werd in eigen beheer door directeur Van den Weyngaert op de markt gebracht.
Ansichtkaart uit circa 1910.
 
 
Kaartje van de situatie vanaf de Boskapellei langs het Zwemdok naar Rustoord (en verder tot het hotel, café en restaurant 'Moeder Mie' bij het kruispunt aan de Augustijnslei).
 
 

Het 'Castel del Vina' van Johan Henri Van den Weyngaert in beeld

 
Johan Henri, een broer van Anton Willem Van den Weyngaert, directeur van de Levensverzekeringsmaatschappij 'Antverpia', zat ook in het bedrijf en liet voor zichzelf een eind verder op de stille heide een fantasieslot uit de Middeleeuwen bouwen.
 
 
Daarmee wordt het wel duidelijk wie er achter de onderneming zaten. Dat was niemand minder dan de hele familie Van den Weyngaert. Het ging de Levensverzekeringsmaatschappij 'Antverpia' in die jaren voor de Eerste Wereldoorlog goed voor de wind en daar hadden niet alleen de directeuren en het personeel profijt van, maar ook alle inwoners van Sint-Mariaburg, zelfs tot in de Roosendaal. In de vorm van een zwembad mochten zij dan ook in de winst van de onderneming delen.
 
 
Lang heeft Johan Henri Van den Weyngaert er niet gewoond. Na het uitbreken van de 'Eerste Wereldoorlog' stelde hij zijn 'kasteeltje' uit een goed hart ter beschikking aan de 'Kolonie voor Oorlogswezen' in 'Sint-Mariaburg'. Die instelling gaf ook prentbriefkaarten uit met het doel om geld te vergaren. Van het 'kasteeltje' is inmiddels al vele tientallen jaren niets meer te ontwaren.
 
 

Langs de 'Kattekensbergbrug' naar 'Rustoord' en 'Moeder Mie'
 
Kaartje van de situatie vanaf de Henrilei langs de Emmalei en Rustoord naar Lage Kaart tot het hotel, café en restaurant 'Moeder Mie'
bij het kruispunt aan de Augustijnslei.
 
 
Een stoomtram rijdt in de boog van de Henrilei naar de Emmalei, op weg naar 'Moeder Mie', zie kaartje. De Decauville-stoomlocomotief is uitgerust met schortplaten, een verlengde schoorsteen en een middenbuffer. Ansichtkaart uit circa 1910.
 
 
De 'Kattekensbergbrug' was uitsluitend bedoeld voor voetgangers in het wandelgebied. De tramrails zijn nog niet aangelegd. Tegenwoordig is het zandpad omzoomd met hoge bomen van meer dan een eeuw terug, terwijl de brug al lang niet meer bestaat.
 
 
De 'Kattekensbergbrug' was uitsluitend bedoeld voor voetgangers in het wandelgebied. De tramrails zijn inmiddels aangelegd. Tegenwoordig is het zandpad omzoomd met hoge bomen van meer dan een eeuw terug, terwijl de brug al lang niet meer bestaat.
 
 
Gezicht op de 'Heilige Familiekerk' en het Rustoord 'Salvé voor ouderen in 'Sint-Mariaburg' (eigenlijk in het nieuwe dorp 'Rustoord' op de grens van Brasschaat en Sint-Mariaburg.) Rechts naast het 'Rustoord' verrees later nog een veel groter pand met dezelfde naam,
zie volgende ansichtkaart.
 
 
Gezicht op de 'Heilige Familiekerk' en het Rustoord 'Salvé voor ouderen in 'Sint-Mariaburg' (eigenlijk in het nieuwe dorp 'Rustoord' op de grens van Brasschaat en Sint-Mariaburg.) Links staat inmiddels het nieuwe hotel-café-restaurant 'Rustoord' en rechts het nog grotere gebouw naast het oudere 'Rustoord' voor ouderen (zie voorgaande ansichtkaart).
 
 
Het fraaie hotel 'Rustoord' in de nieuwe nederzetting 'Rustoord'. Ansichtkaart uit circa 1925.
 
 
Het latere 'Rustoord' in 'Rustoord', circa 1920.
 
 
Het latere 'Rustoord' in 'Rustoord', circa 2020.
 
 
Het kindertehuis Saint-Raymond in Rustoord, circa 1930.
 
 
HET HOTEL-RESTERANT DEN OUDEN LEEUW BIJ MOEDER MIE (Weduwe Wouters), zoals dat op de voorgevel aan de straatzijde stond, circa 1900. Het is gezellig keuvelen in de schaduw van de hoge bomen met nog alle rust om je heen.
 
 
HOTEL DEN OUDEN LEEUW BIJ MOEDER MIE (Weduwe Wouters), zoals dat op de voorgevel aan de straatzijde stond, circa 1910. Een van de eerste automobilisten doet het hotel eer aan. Maar keuvelen aan de straat is nog steeds mogelijk.
 
 
HOTEL MOEDER MIE, tel. 194, zoals dat op de voorgevel aan de straatzijde stond, circa 1920. Inmiddels is er ook een benzinepomp geplaatst voor de automobilisten onder de hotelgasten. De tram reed immers niet meer sinds medio 1914.